Lời giới thiệu (Preface )
Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu, toàn diện vào nền kinh tế thế giới. Tài chính, kế toán với tư cách là công cụ quản lý và một loại hình dịch vụ trong thị trường tài chính mở đã và đang hội nhập với thế giới như một quy luật tất yếu của sự phát triển. Việt Nam đã cam kết lộ trình mở cửa thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán. Hiện nay, phần lớn các công ty hoạt động tại Việt Nam áp dụng chế độ kế toán và hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS). Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều công ty có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động ở Việt Nam, theo yêu cầu của công ty mẹ, theo yêu của của các nhà đầu tư, của người cho vay vốn nước ngoài, hay do yêu cầu của thị trường chứng khoán nơi công ty niêm yết đòi hỏi phải sử dụng cả hệ thống kế toán và chuẩn mực quốc tế về kế toán (IAS/IFRS) hay theo các nguyên tắc kế toán được thừa nhận chung của Mỹ (US GAAP). Cuốn sách này sẽ làm thỏa mãn nhu cầu học, làm và sử dụng kế toán theo VAS và IAS hoặc US GAAP. Vì vậy có thể nói, cuốn sách được xem như một cuốn cẩm nang về kế toán tài chính theo VAS và IAS.
*Cuốn sách có một số thành công cơ bản.
►Trước hết, nội dung cuốn sách đã thể hiện tương đối đầy đủ, rõ ràng và cập nhật các quy định và hướng dẫn về kế toán theo VAS và IAS. Bên cạnh các nội dung mang tính nguyên tắc và chế độ, cuốn sách đã đưa ra ví dụ thực tế sinh động có hiệu quả cao để giải thích về bản chất, đạo lý của những quy định về cách ghi chép, báo cáo như trong VAS và IAS, đồng thời làm rõ ý nghĩa của các quy định đối với các nhà đầu tư và các nhà quản trị doanh nghiệp. Một số vấn đề trong VAS chưa quy định hoặc quy định chưa thật sự rõ ràng, đã được phân tích và bình luận trong sự so sánh với IAS cho từng khoản mục xuyên suốt cuốn sách và trong chương cuối khi so sánh kế toán Việt Nam và chuẩn mực quốc tế về kế toán. Những nội dung đó sẽ giúp người đọc hiểu rõ và chính xác hơn những điều quy định chưa thật đầy đủ trong VAS.
►Thứ hai, có sự so sánh trong hầu hết các khoản mục giữa VAS và IAS. Đọc cuốn sách không những thấy nội dung chế độ kế toán Việt Nam, mà còn hiểu được cả những nội dung mang tính quốc tế của kế toán và US GAAP. Điều này không những tạo thuận lợi cho những người làm kế toán tại các công ty Việt Nam mà còn cho cả những người làm kế toán tại các công ty có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng hệ thống kế toán quốc tế hay các công ty chuẩn bị niêm yết cổ phiếu trên các thị trường chứng khoán quốc tế. Kinh nghiệm cho thấy, nghiên cứu và sử dụng VAS có sự so sánh với IAS chắc chắn sẽ có sự hiểu biết hơn về bản chất kế toán, thấy được những điểm còn hạn chế của VAS cũng như xu hướng của VAS và IAS. Bởi vậy ở những chỗ có sự khác nhau, IAS được thảo luận trước với các ví dụ thực tế để minh họa, giải thích và bình luận về lý do của cách xử lý khác nhau giữa IAS và VAS. Mặc dù việc so sánh VAS và IAS được thực hiện trong tất cả các chương của cuốn sách, nhưng có một chương riêng về so sánh giữa kế toán Việt Nam (VAS và thực tế) và IAS. Người làm kế toán có thể tự chuyển đổi các báo cáo tài chính theo VAS sang các báo cáo tài chính theo IAS/IFRS khi có nhu cầu.
►Thứ ba, cuốn sách có tính thực hành cao. Trên thực tế, cách học kế toán tốt nhất là thông qua các ví dụ thực tiễn một cách có hệ thống và chọn lọc. Cuốn sách đã trình bày các hệ thống kế toán đang được áp dụng rộng rãi và hiệu quả tại các công ty đa quốc gia và công ty Việt Nam. Tính thực hành từ các ví dụ minh họa công tác kế toán, các giao dịch, các sự kiện có thật, có tính chọn lọc của các công ty, từ việc thiết kế và vận hành hệ thống các chứng từ kế toán, hệ thống các sổ kế toán như hệ thống sổ Nhật ký, Sổ cái đến hệ thống tài khoản kế toán và các báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị. Cuốn sách cũng đã trình bày các nguyên tắc và thực tế các hệ thống kiểm soát nội bộ phổ biến của các công ty đã đạt được những thành công trên thế giới cũng như của Việt Nam.
Trong từng phần hành kế toán, cuốn sách đã nêu mang tính chất thảo luận về cách thức để kiểm soát tốt nhất các khoản mục như kiểm soát về tiền, hàng tồn kho, các khoản phải thu, tài sản cố định, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí và lãi lỗ. Cách thiết lập và duy trì một hệ thống quản trị nội bộ có hiệu lực, hiệu quả về kế toán và hành chính cho từng khoản mục tài sản, công nợ và vốn của một doanh nghiệp được đưa ra và trình bày trong cuốn sách. Cuốn sách đã trình bày việc ghi chép kế toán, lập và trình bày báo cáo tài chính sao cho đáp ứng và thỏa mãn tốt nhất các yêu cầu của các nhà đầu tư theo quy định của VAS và IAS. Với phương pháp phân tích, những nhận xét từ thực tế hoạt động kế toán quản trị đã làm rõ phương pháp luận về cách tính toán và phân tích các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính giúp các nhà đầu tư và các nhà quản trị doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh tế tốt nhất.
►Thứ tư, cuốn sách có bố cục và được trình bày một cách khoa học. Với bố cục hợp lý, logic và có tính hệ thống, nội dung của sách được trình bày phù hợp với tư duy của nhận thức, từ phần đơn giản cho những người bắt đầu tiếp cận với kế toán đến những phần có nội dung phức tạp, đòi hỏi phải có những hiểu biết cơ bản về kế toán, gồm các phần kế toán thuế, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các báo cáo tài chính hợp nhất. Mỗi phần đều có các định nghĩa theo thông lệ quốc tế và những đặc thù của Việt Nam. Cuốn sách được trình bày bằng tiếng Việt, nhưng các tiêu đề, thuật ngữ, định khoản kế toán, báo cáo tài chính, từ điển thuật ngữ giải nghĩa kế toán đều có phụ chú thêm bằng tiếng Anh để người đọc có thể đối chiếu, tham khảo và sẽ rất tốt cho những ai đang và sẽ làm việc tại các công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Cuối cuốn sách có phần "Thuật ngữ kế toán Việt - Anh".
Với cách viết có sự dẫn dắt, gợi mở, bằng các ví dụ từ tình huống thực tế, bằng con số từ đơn giản đến phức tạp, thông qua các hình minh họa, từ ngắn đến dài và luôn có phần tóm lược chương hay tóm lược cho những phần phức tạp, cũng như phần câu hỏi, bài tập và giải bài tập nên cuốn sách sẽ dễ hiểu ngay cả đối với những người mới lần đầu tiếp cận kế toán. Hy vọng rằng cuốn sách sẽ giúp bạn đọc có thể tự học được kế toán một cách thuận lợi.
►Thứ năm, nhiều nội dung của cuốn sách đã được kiểm nghiệm trong thực tế.
Được biết, nội dung cuốn sách này cũng như cuốn sách trước đó của tác giả "Kế toán Tài chính, Quản trị và Giá thành" đã được dùng làm tài liệu tham khảo tại các khóa kế toán ở một số trường, trung tâm đào tạo. Nhiều ý kiến đánh giá khá cao về tính hữu ích của cuốn sách.
Hy vọng rằng, cuốn sách có ích cho tất cả những người đang và sẽ làm kế toán. Các kế toán viên và những nhà quản lý kế toán, tài chính, quản trị doanh nghiệp là đối tượng mục tiêu hàng đầu của cuốn sách này. Những người mới tiếp cận với nghề kế toán, sinh viên các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên về kế toán hay quản trị kinh doanh, các khóa ngắn hạn về kế toán cho người chuyên kế, các nghiên cứu sinh, các học viên cao học chắc chắn sẽ tìm thấy sự hữu dụng thực sự của cuốn sách này./.
PGS. TS. ĐẶNG VĂN THANH
Chuyên gia kinh tế - tài chính cao cấp của Quốc hội Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt NamNguyên Vụ trưởng Vụ Chế độ Kế toán, Bộ Tài chính.
»Vài lời về tác giả
Ông Trần Xuân Nam, Maastricht MBA với hơn 25 năm kinh nghiệm làm giám đốc tài chính, quản lý cao cấp tại các tập đoàn đa quốc gia nổi tiếng như Unilever, Coca-Cola, Scancom, VMEP và các tập đoàn lớn, thành công của Việt Nam. Ông nguyên là Tổng Giám đốc Tập đoàn Giấy Sài Gòn, một trong 3 công ty của các nước ASEAN được hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN trao giải thưởng “Doanh nghiệp được ngưỡng mộ nhất ASEAN” cuối năm 2007.
Ông hiện là Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Thế kỷ 21 (C21) chuyên về đầu tư bất động sản, du lịch, khách sạn, resort nghỉ dưỡng, tắm bùn khoáng (Tháp Bà, Nha Trang), là chủ tịch hội đồng khoa học Viện Quản trị Tài chính và Công nghệ thông tin – FMIT, Phó Giám đốc câu lạc bộ CFO Việt Nam.
Ông cũng là giảng viên chương trình kế toán quốc tế danh giá và uy tín hàng đầu thế giới của Anh quốc - ACCA, giảng viên các khóa kế toán, tài chính của Viện Đào tạo đa quốc gia TUV của Đức, Trường đại học danh tiếng North Central của Mỹ, Kent Institute của Úc, Viện FMIT, Ban bằng cấp quốc tế - Phòng Thương mại và Công nghiệp Luân Đôn (LCCI), Trường doanh nhân PACE (khóa CFO, CEO), Trường đại học Kinh tế quốc dân, các khóa kế toán trưởng, kế toán Pháp của Bộ Tài chính. Ông là người đã làm thực hành và giảng dạy cả 4 hệ thống kế toán phổ biến là kế toán quốc tế, kế toán Mỹ, kế toán Pháp và Kế toán Việt Nam.
Ông làm tư vấn quản trị, kế toán và tài chính cho một số công ty trong nước và các tổ chức quốc tế. Ông cũng có thời gian làm chuyên viên Vụ Chế độ Kế toán, Bộ Tài chính, là thành viên trong Ban soạn thảo chế độ kế toán mới và nguyên là giảng viên kế toán của Trường Đại học Thương mại Hà Nội giữa những năm 80 của thế kỷ XX.
Ông là tác giả của một số sách bán chạy nhất (Best seller) qua các thời kỳ “Kế toán Tài chính, Quản trị và Giá thành”, “Kế toán quốc tế” và đặc biệt là cuốn “Sổ tay Kế toán và Thuế”. Ông là đồng tác giả của giáo trình “Tài liệu bồi dưỡng Kế toán trưởng” cùng với các chuyên gia của Vụ Chế độ Kế toán, Bộ Tài chính, “Giáo trình phân tích đầu tư chứng khoán” cùng với các chuyên gia của Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu Khoa học, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Ông cũng là tác giả của rất nhiều bài viết trên các tạp chí và báo chuyên ngành uy tín về tài chính, kế toán, quản trị và đầu tư chứng khoán.
*Nhận xét của bạn đọc:
Sách rất cuốn hút và logic khác rất xa các giáo trình mà tôi đã học ở trường đại học (khô khan...nói chung là nhàm chán). Điều quan trọng nhất là cuốn sách rất có tính thực tiễn….Phần trình bày của tác giả thật sự rất chuyên nghiệp và dễ hiểu.
Cuốn sách viết rất hay và cuốn hút.
Với những người mới ra trường như bọn em thì nó là một kho kiến thức vô giá. Tìm được quyển sách chỉ ra cái gốc của vấn đề như thế này thì thích lắm.
Đây là cuốn sách Kế toán tài chính hay nhất, tuyệt vời nhất ở Việt Nam mà tôi được biết. Nó hay cả về nội dung lẫn cách viết và quan điểm của người viết. …Đọc xong cuốn sách tôi cảm thấy mình trở nên giầu có về kiến thức. Cuốn sách đã cho tôi những kiến thức, quan điểm tư duy về Kế toán tài chính hiện đại mà tôi chưa từng được biết đến. Tôi đã vận dụng những kiến thức trong sách vào công việc của mình rất hiệu quả.
Tôi muốn trở thành một kế toán giỏi và muốn có thu nhập cao hơn. …Ban đầu tôi chưa có ý định đọc và còn ngần ngại khi nghĩ rằng cuốn sách quá "cao siêu". Khi đọc cuốn sách tôi mới thấy rằng đây chính là cuốn sách mà tôi đang tìm.
Cuốn sách thật là dễ hiểu qua những ví dụ thực tiễn từ đơn giản đến phức tạp một cách có hệ thống và chọn lọc.
Ban đầu thấy cuốn sách rất dày (1115 trang) thú thật là tôi rất ngại đọc. Đọc sách rồi, tôi bị cuốn hút và thấy ham chỉ muốn có thời gian rỗi để đọc sách. ….Với cách viết có sự dẫn dắt, gợi mở, mỗi sự kiện đều được tác giả phân tích, giảng giải qua các ví dụ từ tình huống thực tế, bằng các con số hay các sơ đồ minh hoạ rất dễ hiểu làm cho tôi có cảm tưởng như đang ngồi trên lớp nghe giảng vậy. Cuốn sách làm cho tôi thấy hấp dẫn, nó không khô khan, nhàm chán với chỉ toàn những Nợ, Có như một số sách kế toán mà tôi đã từng đọc. Con số 1115 trang không còn là một trở ngại đối với tôi nữa. …Cuốn sách đã làm thay đổi cách nhìn của tôi về môn học kế toán tài chính.
Lần đầu tiên ở Việt Nam có một cuốn sách KẾ TOÁN TÀI CHÍNH viết rất chuẩn cả về lý thuyết hàn lâm và có tính thực hành rất cao, hay về nội dung và trình bày rất đẹp về hình thức…Cuốn sách này ở vị trí số 1 cả về nội dung lẫn hình thức cả về tính hàn lâm và tính thực tế. …là một chuẩn mực mới cho các sách kế toán tài chính của Việt Nam.
Cách viết khác hẳn các sách ở Việt Nam trước đây…có đối chiếu với kế toán quốc tế làm mình hiểu được bản chất vì sao kế toán Việt Nam làm như vậy… đây là 1 quyển sách nên đọc và đáng để đầu tư.
Mục lục
( Brief contents )
Vài lời về tác giả (About the author)
Lời giới thiệu (Preface)
Lời tác giả (Author’words)
PHẦN 1: CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA KẾ TOÁN
(ACCOUNTING FUNDAMENTALS)
Chương 1. Kế toán: Ngôn ngữ của kinh doanh
(Accounting: the language of business)
Chương 2. Các hệ thống điều chỉnh công tác kế toán
(The regulatory systems of accounting)
Chương 3. Tài khoản và ghi sổ kép các giao dịch kinh doanh
(Accounts & double entry bookeeping for business transactions)
Chương 4. Đo lường kết quả kinh doanh, quá trình điều chỉnh và hoàn thành một chu kỳ kế toán
(Measuring business income, adjusting process & completing the accounting cycle)
PHẦN 2: CÁC HỆ THỐNG KẾ TOÁN & BỘ KHUNG IASB/ VAS
(ACCOUNTING SYSTEMS & FRAMEWORK OF IASB/ VAS)
Chương 5. Kế toán doanh thu và doanh nghiệp thương mại
(Accounting for revenue and merchandising business)
Chương 6. Bộ khung của hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế và chuẩn mực kế toán VN
(IASB & VAS framework)
Chương 7. Trình bày các báo cáo tài chính
(Presentation of financial statements)
Chương 8. Các hệ thống thông tin kế toán
(Accounting information systems)
Chương 9. Kiểm soát nội bộ và các giao dịch về tiền
(Internal control & cash transactions)
PHẦN 3: KẾ TOÁN CÁC TÀI SẢN KHÔNG PHẢI TIỀN VÀ NỢ PHẢI TRẢ ( ACCOUNTING FOR NON-CASH ASSETS AND LIABILITIES)
Chương 10. Các khoản phải thu và thương phiếu phải thu
(Accounts receivable & notes receivable)
Chương 11. Hàng tồn kho (Inventories)
Chương 12. Kế toán hợp đồng xây dựng
(Accounting for construction contracts)
Chương 13. Tài sản cố định hữu hình, bất động sản đầu tư và các chi phí liên hệ
(Tangible non-current assets, investment property & related expenses)
Chương 14. Tài sản vô hình dài hạn (Intangible non-current assets)
Chương 15. Nợ ngắn hạn và chi phí nhân công
(Current liabilities & payroll)
Chương 16. Kế toán thuê tài sản (Accounting for leases)
Chương 17. Kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp
(Accounting for corporate income tax)
PHẦN 4: KẾ TOÁN CÔNG TY CỔ PHẦN VÀ CÁC SỰ KIỆN ĐẶC BIỆT (ACCOUNTING FOR CORPORATIONS, EQUITY & OTHER EVENTS)
Chương 18. Vốn chủ sở hữu và công ty cổ phần
(Equity & joint stock company)
Chương 19. Nợ dài hạn, trái phiếu và chi phí vay
(Long-term liabilities, bonds & borrowing costs)
Chương 20. Kế toán các khoản đầu tư và ảnh hởng của việc thay đổi tỷ giá ngoại hối
(Accounting for investments&the effects of changes in foreign exchange rates)
Chương 21. Các sự kiện sau ngày bảng cân đối kế toán, các khoản dự phòng, nợ và tài sản tiềm tàng
(Events after the balance sheet date, provisions, contingencies)
PHẦN 5: BÁO CÁO THỰC HIỆN TÀI CHÍNH
(FINANCIAL PERFORMANCE)
Chương 22. Lập báo cáo thực hiện tài chính
(Reporting financial performance)
Chương 23. Lãi trên mỗi cổ phiếu
(Earning per share - eps)
Chương 24. Báo cáo luân chuyển tiền tệ
(Statement of cash flows)
PHẦN 6: KẾ TOÁN TẬP ĐOÀN VÀ CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
(GROUP ACCOUNTS & CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS)
Chương 25. Tổng quan về kế toán tập đoàn
(Overview of group accounts)
Chương 26. Quy trình hợp nhất bảng cân đối kế toán
(Consolidation procedures - balance sheet)
Chương 27. Bảng cân đối kế toán hợp nhất và báo cáo kết quả hợp nhất
(Consolidated balance sheet & consolidated income statement)
Chương 28. Kế toán đầu tư vào các công ty liên kết và liên doanh
(Accounting for associates & joint ventures)
Chương 29. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất
(Consolidated statement of cash flows)
PHẦN 7: PHÂN TÍCH CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH
(ANALYSIS OF FINANCIAL STATEMENTS)
Chương 30. Phân tích các báo cáo tài chính
(Analysis of financial statements)
PHẦN 8: KẾ TOÁN GIÁ THÀNH/ CHI PHÍ
(COSTING ACCOUNTING)
Chương 31. Phân loại chi phí và đo lường ứng xử chi phí
(Cost classification & measurement of cost behavior)
Chương 32. Phân bổ chi phí (Cost allocation)
Chương 33. Kế toán các yếu tố của sản xuất, giá thành theo công việc và giá thành dịch vụ
(Accounting for manufacturing elements, job order costing & service costing)
Chương 34. Giá thành theo quá trình và giá thành hoạt động
(Process costing & operation costing)
PHẦN 9: CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT (SPECIAL TOPICS)
Chương 35. So sánh kế toán Việt Nam và kế toán quốc tế
(Comparing between Vietnamese accounting and international accountin)
PHỤ LỤC (APPEDICES)
THUẬT NGỮ KẾ TOÁN VIỆT - ANH (VIETNAMESE - ENGLISH GLOSSARY)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
| | | |